Co to są uzależnienia? Zaburzenia związane z nadużywaniem substancji to złożony stan, w którym dochodzi do niekontrolowanego używania substancji pomimo szkodliwych konsekwencji. Osoby cierpiące na uzależnienia intensywnie koncentrują się na używaniu określonej substancji, takiej jak alkohol, tytoń lub nielegalne narkotyki, do tego stopnia, że zdolność danej osoby do funkcjonowania w życiu codziennym jest zaburzona.

Ludzie kontynuują używanie substancji, nawet jeśli wiedzą, że powoduje ona lub będzie powodować problemy.  Osoby uzależnione mogą mieć zniekształcone wzorce myślenia i zachowania. Zmiany w strukturze i funkcji mózgu są przyczyną intensywnych pragnień, zmian osobowości, nienormalnych ruchów i innych zachowań. Badania obrazowe mózgu wykazują zmiany w obszarach mózgu związanych z osądem, podejmowaniem decyzji, uczeniem się, pamięcią i kontrolą zachowania. Całodobowy ośrodek leczenia uzależnień to niekiedy jedyne wyjście dla uzależnionego, który trwa w swoim uzależnieniu już wiele lat. Specjaliści z ośrodka zadbają o każdy aspekt leczenia, tak aby pacjent miał zapewnioną najlepszą opiekę i pomoc.

Charakterystyka uzależnienia

Powtarzające się używanie substancji może prowadzić do zmian w sposobie funkcjonowania mózgu. Zmiany te mogą utrzymywać się długo po ustąpieniu natychmiastowych efektów działania substancji lub, innymi słowy, po okresie odurzenia. Odurzenie odnosi się do intensywnej przyjemności, euforii, spokoju, zwiększonej świadomości i percepcji zmysłowej oraz innych uczuć wywoływanych przez substancję. Objawy odurzenia są różne dla każdej substancji. Kiedy ktoś ma zaburzenia używania substancji, zwykle buduje tolerancję na substancję, co oznacza, że potrzebuje większych ilości, aby poczuć efekty. Osoby uzależnione od substancji i zachowań hazardowych mogą być świadome swojego problemu, ale nie są w stanie przestać, nawet jeśli chcą i próbują. Uzależnienie może prowadzić do problemów fizycznych i psychicznych, a także problemów interpersonalnych, np. z członkami rodziny i przyjaciółmi lub w miejscu pracy.

Symptomy uzależnień

Symptomy zaburzeń związanych z używaniem substancji dzielą się na cztery kategorie:

• • • upośledzenie kontroli: pragnienie lub silna potrzeba używania substancji; pragnienie lub nieudane próby ograniczenia lub kontrolowania używania substancji.
    • problemy społeczne: używanie substancji powoduje niezdolność do wykonywania ważnych zadań w pracy, szkole lub domu; z powodu używania substancji zaniechano lub ograniczono działania społeczne, zawodowe lub rekreacyjne.
    • używanie ryzykowne: substancja jest używana w sytuacjach ryzykownych; kontynuacja używania pomimo znanych problemów.
    • efekty zażywania narkotyków: tolerancja (potrzeba większych ilości, aby osiągnąć ten sam efekt); objawy odstawienia (różne dla każdej substancji)
      U wielu osób zaburzenie używania substancji współwystępuje z innym zaburzeniem psychicznym. Często inne zaburzenie psychiatryczne poprzedza zaburzenie związane z używaniem substancji lub używanie jednej substancji może wywołać lub zaostrzyć inne zaburzenie psychiatryczne. Kliniki odwykowe wskazują, iż uzależnienie od narkotyków jest jednym z najczęstszych uzależnień. Odwyk prywatny to skuteczna forma pozbycia się tego uzależnienia.

Jak leczy się zaburzenia związane z nadużywaniem substancji?

Istnieją skuteczne metody leczenia zaburzeń związanych z używaniem substancji. Pierwszym krokiem jest rozpoznanie problemu. Proces powrotu do zdrowia może być opóźniony, jeśli dana osoba nie jest świadoma problematycznego używania substancji. Chociaż interwencje ze strony zaniepokojonych przyjaciół i członków rodziny często inicjują leczenie, samodzielne skierowania są zawsze mile widziane i zachęcane. Pracownik służby zdrowia powinien przeprowadzić formalną ocenę objawów, aby ustalić, czy występują zaburzenia związane z używaniem substancji. Wszyscy pacjenci mogą odnieść korzyści z leczenia, niezależnie od tego, czy zaburzenie jest łagodne, umiarkowane, czy poważne. Niestety, wiele osób, które spełniają kryteria zaburzeń związanych z używaniem substancji i mogłyby skorzystać z leczenia, nie otrzymuje pomocy. Ponieważ uzależnienia wpływają na wiele aspektów życia osoby, wiele rodzajów leczenia są często potrzebne. Dla większości, połączenie leków i terapii indywidualnej lub grupowej jest najbardziej skuteczne. Podejścia terapeutyczne, które odnoszą się do konkretnej sytuacji danej osoby i wszelkich współwystępujących problemów medycznych, psychiatrycznych i społecznych są optymalne dla prowadzenia do trwałego wyleczenia. Leki są stosowane w celu kontrolowania głodu narkotyków, łagodzenia objawów odstawienia i zapobiegania nawrotom. Psychoterapia w centrum psychoterapii może pomóc osobom z uzależnieniami lepiej zrozumieć swoje zachowania i motywacje, podnieść poczucie własnej wartości, radzić sobie ze stresem i zająć się innymi problemami psychiatrycznymi. Terapia dla osób uzależnionych w ośrodku leczenia i terapii uzależnień trwa długi okres czasu, tak aby uzależniony nauczył się żyć bez uzależnienia.